Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

Γεωπόνος, M.Sc.

Νέοι αγρότες στη νέα εποχή

Στην εποχή των μεγάλων προκλήσεων αλλά και ευκαιριών που ανοίγεται μπροστά μας, όπου οι γεωπολιτικές αναταράξεις και η αστάθεια των αγορών απαιτούν υψηλή ανθεκτικότητα, ενώ η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση αποτελούν το στοίχημα αλλά και την εγγύηση για τη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα, ορθά λέγεται ότι οι νέοι αγρότες είναι εκείνοι που μπορούν και πρέπει να πάρουν τα ηνία της αλλαγής.

Ποιοι νέοι αγρότες όμως; Δυστυχώς, αν και o στόχος της ανανέωσης των γενεών υποστηρίζεται από την ΚΑΠ από την εποχή της Ατζέντας 2000, τα στοιχεία σε σχέση με την είσοδο νέων στο αγροτικό επάγγελμα είναι περισσότερο από απογοητευτικά τόσο στην Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) όσο και στην Ελλάδα. Η αρνητική αυτή τάση αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου προβλήματος που αφορά τη συνεχή μείωση του εργατικού δυναμικού της ελληνικής γεωργίας, η οποία, σύμφωνα με εκτιμήσεις (στοιχεία Eurostat, Agricultural labour force statistics, 14/1/2022), καταγράφει πτώση της τάξεως του 10%, αισθητά μεγαλύτερη από τον μέσο όρο στην Ε.Ε.-27 (-6,4%). Κρισιμότερες, ωστόσο, θεωρούνται οι εξελίξεις στην ηλικιακή διάρθρωση των αγροτών, με την Ελλάδα να καταγράφει, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά νέων γεωργών (3,7%) το 2016 επί του συνολικού αριθμού διαχειριστών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Επιπλέον, στο διάστημα της πενταετίας 2016-2020 η απώλεια θέσεων εργασίας στον αγροτικό τομέα σε σύγκριση με τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας 2011-15 (-33 χιλ. άτομα), στη συντριπτική της πλειοψηφία προέρχεται από τις νεότερες κλάσεις ηλικίας (έως 44 ετών), ενώ αντίθετα στην κλάση ηλικίας των 65 ετών και άνω καταγράφεται αύξηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την περίοδο 2013-2017, η Ελλάδα κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στις αγροτικές περιοχές (πάνω από το 1/5 του ενεργού πληθυσμού), ενώ το ποσοστό ανεργίας είναι πολύ υψηλότερο (> 45%) για τον ενεργό πληθυσμό των νέων (15-24 ετών).

Πού οφείλονται αυτές οι ανησυχητικές τάσεις και, κυρίως, πώς μπορούμε να τις αναστρέψουμε;

1ον: πρόσβαση σε γη: αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο, το οποίο συνδέεται με δυσκαμψίες στην κατανομή των άμεσων ενισχύσεων, όσο και με ελλείψεις/ κενά σε επίπεδο εθνικής νομοθεσίας για τα δικαιώματα ιδιοκτησίας.

2ον: πρόσβαση σε χρηματοδότηση: σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 27% του συνόλου των αιτήσεων που υποβάλλονται από νέους αγρότες στην Ε.Ε. απορρίπτονται από τις τράπεζες, σε σύγκριση με ένα πολύ χαμηλότερο ποσοστό απόρριψης (9%) για τους μεγαλύτερους σε ηλικία αγρότες.

3ον: πρόσβαση σε γνώση: το 2016, ο αριθμός των νέων διαχειριστών γεωργικών εκμεταλλεύσεων κάτω των 35 ετών που είχαν λάβει βασική ή πλήρη εκπαίδευση ήταν μόλις 24% στη χώρα μας, ενώ διαθέτουμε ένα από τα πιο αδύναμα και κατακερματισμένα Συστήματα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας στην Ε.Ε.

Εάν προσβλέπουμε σε μία ακμάζουσα ελληνική ύπαιθρο και επιθυμούμε να αξιοποιήσουμε την ενισχυμένη δυνατότητα των νέων αγροτών να προσφέρουν καινοτόμες ιδέες και να εργαστούν αποτελεσματικότερα με τις ψηφιακές τεχνολογίες, οι οποίες αποτελούν εγγύηση βιωσιμότητας απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής, η αντιμετώπιση των παραπάνω ζητημάτων αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση.

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 16.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Δείτε ακόμη