Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

, ,

Από την Πάφρα του Πόντου στη Νέα Μπάφρα Σερρών

Γνωρίστε την ιστορία ενός χωριού της προσφυγιάς

Η Νέα Μπάφρα είναι ένα ημιορεινός οικισμός στους πρόποδες του Παγγαίου όρους. Ιδρύθηκε το 1924 από πρόσφυγες των χωριών της Πάφρας του Δυτικού Πόντου. Αφήνοντας πίσω τους ρημαγμένα χωριά και καμένες περιουσίες, όσοι Παφραίοι μπόρεσαν, αποβιβάστηκαν στην Καβάλα και αλλού, όπου ετέθησαν για ένα μήνα σε καραντίνα. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκαν στο Χαρμάνκιοϊ, σημερινό Ελευθέριο-Κορδελιό, γενικό σταθμό συγκέντρωσης των προσφύγων, όπου βρέθηκαν μεταξύ τους με σκοπό να κινηθούν ομαδικά. Από τους 28.000-30.000 Παφραίους που ήρθαν στην Ελλάδα, λίγες είναι οι περιπτώσεις που εγκαταστάθηκαν ομαδικά σε κάποιο χωριό. Οι περισσότεροι διασκορπίσθησαν σε όλη την χώρα αναλόγως με το που αποβιβάζονταν. Έτσι έχουμε οικογένειες Παφραίων στους Νομούς Δράμας, Σερρών, Θεσσαλονίκης, Κοζάνης, Φλώρινας, Πιερίας, Καβάλας κ.α.

Στο Χαρμάνκιοϊ περίπου 1500 Παφραίοι, οι οποίοι στον Πόντο ήταν καπνοκαλλιεργητές, άρχισαν να αναζητούν τόπο εγκατάστασης όπου ευδοκιμούσε η καλλιέργεια καπνού. Ξεκίνησαν το ταξίδι τους για την περιοχή της Ξάνθης και το βράδυ της 3ης Αυγούστου, το τραίνο διανυκτέρευσε στη Δράμα, όπου έμαθαν ότι στους πρόποδες του όρους Παγγαίου, υπήρχαν αρκετά κεφαλοχώρια, που ασχολούνται με την καλλιέργεια καπνού, όπως επίσης και πολλά σπίτια τα οποία είχαν εγκαταλείψει οι Τούρκοι ή Βούλγαροι ιδιοκτήτες τους. Αποφάσισαν να μην συνεχίσουν το ταξίδι τους αλλά να εγκατασταθούν στα χωριά του Παγγαίου. Το πρωί της επομένης 72 οικογένειες αποβιβάσθηκαν στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Φωτολίβους. Με τα λιγοστά πράγματα τους, τους γέροντες σε αυτοσχέδια φορεία, τους αρρώστους και τους ταλαιπωρημένους, ξεκίνησαν πεζοί για τα χωριά του Παγγαίου. Πήγαν στην Πάνιτσα (σημ.
Συμβολή) και στη συνέχεια, αφού πέρασαν την ξύλινη γέφυρα του Αγγίτη ποταμού, ακολούθησαν το μονοπάτι που συνέδεε τη σημερινή Κρηνίδα με την Ηλιοκώμη. Το βράδυ έφτασαν στην τοποθεσία του σημερινού χωριού, όπου αντίκρυσαν μεγάλα πλατάνια, άφθονο νερό και χωράφια σπαρμένα με καπνό και καλαμπόκι. Αποφάσισαν να καταλύσουν σε αυτήν την τοποθεσία και την επομένη να ξεκινήσουν για τα γύρω χωριά με σκοπό να βρουν άδεια σπίτια να εγκατασταθούν. Το πρωί της επόμενης ημέρας οι ντόπιοι της περιοχής, μη θέλοντας να χάσουν τα χωράφια τους και τις πηγές τους, είπαν στους πρόσφυγες να φύγουν αλλά εκείνοι αρνήθηκαν και οι ντόπιοι τους επιτέθηκαν. Μετά από πολλές διαμάχες οι Παφραίοι με την υποστήριξη του στρατού, της αστυνομίας, αλλά και μελών της κυβέρνησης, παρέμειναν στις σκηνές τους.

Τελικά το 1926 ιδρύεται επίσημα το χωριό με την απόφαση οικοπεδοποίησης και σύγχρονης ρυμοτόμησής του και την κατασκευή των πρώτων πλινθόκτιστων κατοικιών στην περιοχή που ήταν απέναντι από την τοποθεσία κατασκήνωσης και τις χώριζε ένα ρέμα. Οι πρώτες ασχολίες των κατοίκων της Νέας Μπάφρας ήταν η γεωργία, η κτηνοτροφία αλλά και η εργασία σε οποιεσδήποτε δουλειές των ντόπιων κατοίκων. Στις αρχές του 1926 στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το σχολείο κατασκευάστηκε η πρώτη εκκλησία, η ‘’Αγία Κυριακή’’ γιατί οι πρόσφυγες ήρθαν στο χωριό ημέρα Κυριακή. Μέχρι το 1940 χρησιμοποιείτο και ως δημοτικό σχολείο, με πρώτο δάσκαλο τον Ηλία Πάνου. Μία μεγάλη δυσκολία ήταν ότι τα περισσότερα παιδιά δεν γνώριζαν σχεδόν καθόλου ελληνικά, όμως μετά από τα πρώτα χρόνια όλα τα παιδιά έμαθαν να μιλάν τα ελληνικά. Το 1950 αποπερατώθηκε η νέα εκκλησία, η ‘’Μεταμόρφωση Του Σωτήρος’’, γιατί οι πρόσφυγες ήρθαν στο χωριό περίπου στις ημέρες της 6ης Αυγούστου 1924. Από το 1929 η Νέα Μπάφρα αναγνωρίσθηκε ως ανεξάρτητη κοινότητα και το 1937 λειτούργησε το πρώτο κοινοτικό κατάστημα. Διατήρησε αυτή την ιδιότητα μέχρι το 1997, οπότε και ενσωματώθηκε στον Δήμο Κορμίστας του οποίου αποτελούσε και έδρα. Έκτοτε η Νεα Μπάφρα ακολουθεί την πορεία της ελληνικής επαρχίας με συνεχώς μειωμένους ρυθμούς κατοίκων, συνεπεία του μεγάλου δημογραφικού προβλήματος της χώρας.

π. Γεώργιος Αντωνιάδης

Δημοσιεύθηκε στο Τεύχος 4.

  • Τεύχος 36 – Δεκέμβριος 2025

    Τεύχος 36 – Δεκέμβριος 2025

Τελευταία άρθρα