Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

,

Ασκός Θεσσαλονίκης – Ιστορία και παράδοση

Ανακαλύπτουμε το χωριό του Ασκού

Σκαρφαλωμένος σε υψόμετρο 480 μέτρων, βόρεια της λίμνης Βόλβης, ο Ασκός δεν είναι απλώς ένα χωριό του Δήμου Λαγκαδά. Είναι ένα κομμάτι ζωντανής ιστορίας, που κουβαλά στις μνήμες και στα έθιμά του τον παλιό Ασκό της Ανατολικής Θράκης. Με την πολύτιμη δράση του Πολιτιστικού Συλλόγου «Ένωση Ασκού», η παράδοση, οι χοροί, τα έθιμα και οι μνήμες των προγόνων συνεχίζουν να ανθούν, ενώ οι κάτοικοι —Θράκες, Πόντιοι και Βλάχοι— ενώνουν δυνάμεις για να κρατήσουν ζωντανή την ταυτότητα του τόπου τους.

Ο Ασκός είναι ένα χωριό του Δήμου Λαγκαδά στο νομό Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται σε υψόμετρο 480μ. βορειότερα της λίμνης  Βόλβης.

Η ιστορία του Ασκού ξεκινάει από το χωριό Ασκό της Ανατολικής Θράκης, που βρισκόταν στη  Θρακική ακτή του Εύξεινου Πόντου σε απόσταση 35 μιλίων δυτικά του Βοσπόρου. Στο χωριό αυτό και κοντά στη θέση Άγιος Αθανάσιος βρισκόταν και ο τελευταίος πύργος του τείχους που καταστράφηκε από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αναστάσιο τον Α’. Μέχρι το 1926 το χωριό ονομάζονταν Γιακίνια, οπότε μετονομάστηκε σε Ασκό σε ανάμνηση του χωριού Ασκού της Ανατολικής  Θράκης.

Στον Ασκό υπήρχε και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η οποία κατά την παράδοση ανασύρθηκε από τη θάλασσα και θεωρείται ότι αγιογραφήθηκε μεταξύ του 6ου και 8ου μ.Χ. αιώνα. Σήμερα βρίσκεται στην εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, στον Ασκό.

Πολιτιστικός Μορφωτικός Λαογραφικός Σύλλογος “ΈΝΩΣΗ ΑΣΚΟΥ”

Ο πολιτιστικός σύλλογος “Ένωση Ασκού” ιδρύθηκε το 2002 από μια μικρή ομάδα Ασκονιτών με σκοπό να αναδείξει την πλούσια πολιτιστική παράδοση του Ασκού. Η ίδρυσή του έφερε μία δημιουργική άνθηση στους πολίτες, που αγκάλιασαν τον σύλλογο από τον πρώτο καιρό, και με μεγάλη συμμετοχή πραγματοποίησε σημαντικές εκδηλώσεις, στο χωριό και όχι μόνον. Αναφέρουμε ενδεικτικά: Δημιουργία τμημάτων εκμάθησης μουσικής, παραδοσιακών χορών (ενηλίκων, εφήβων, παιδιών). Κατασκευή της παραδοσιακής Ασκονίτικης φορεσιάς και άλλων κοστουμιών, για τις ανάγκες παραστάσεων χορού, με συμμετοχή εντός και εκτός Ελλάδας. Οργάνωση εκδρομών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Τουρκία, για προσκύνημα και γνωριμία της πατρίδας των προγόνων Θρακών. Ίδρυση θεατρικής ομάδας η οποία έδωσε παραστάσεις σε πολλά μέρη με επιτυχία. Σημαντική κοινωνική προσφορά στο χωριό ήταν η δημιουργία τράπεζας αίματος και διάφορες ημερίδες προληπτικής ιατρικής.

Ο σύλλογος διοργανώνει εκδηλώσεις μέσα στον χρόνο, τηρώντας τα έθιμα των προγόνων, ξεκινώντας από τις Απόκριες που τις γιόρταζαν στην Θράκη ως γνήσιοι απόγονοι του Απόλλωνα και του Βάκχου. Τις γιορτάζουν και τις τιμούν με μασκαράτες, παρέλαση και άλλα έθιμα. Την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής που γιορτάζει η πολιούχος Παναγία η Ασκονίτισσα, εικόνα που έφεραν οι πρόσφυγες κάτοικοι από τον Ασκό Ανατολικής Θράκης, ο σύλλογος κάνει αφιερώματα μνήμης, διότι συμπίπτει με το Μαύρο Πάσχα του διωγμού των Θρακών από τις εστίες τους το 1914.

Ένα μεγάλο αφιέρωμα έγινε το 2014 για τα 100 χρόνια από τον διωγμό των Ασκονιτών από την πατρίδα τους. Εκδηλώσεις γίνονται στο πανηγύρι του Αη Γιάννη του Κλήδονα με συμμετοχή των κατοίκων στις φωτιές και στο έθιμο του Κλήδονα. Ο σύλλογος αναβίωσε ένα παλιό έθιμο από τον Ασκό της Θράκης το “Κουρμπάνι” (θυσία), στην γιορτή του Προφήτη Ηλία που τηρούσαν με ευλάβεια στην πατρίδα τους. Αυτό γίνεται με πανηγύρι την παραμονή στον όμορφο λόφο του Προφήτη Ηλία και την νύχτα ψήνουν το “Κουρμπάνι”, από ζώα που δίνουν οι κτηνοτρόφοι του χωριού και προσφέρεται ανήμερα της γιορτής. Επίσης διοργανώνει πολιτιστικά διήμερα και τριήμερα, με βραδιές θεάτρου, με μουσικά συγκροτήματα και άλλα δρώμενα.

Με το σκεπτικό της πολιτιστικής ανταλλαγής, γίνονται διάφορα ανταμώματα με άλλους πολιτιστικούς συλλόγους, με λαϊκό γλέντι, μουσικές και χορούς. Στο πλαίσιο αυτών των δραστηριοτήτων η “Ένωση Ασκού” τιμά κατά καιρούς τα μεγαλύτερα σε ηλικία μέλη της που σε όλην αυτή την πορεία στήριξαν τον σύλλογο με συνέπεια και διαρκή προσφορά. Φέτος στον εορτασμό του Προφήτη Ηλία, τίμησε τον Ηλία Καρύδη που είναι 86 ετών, μέλος του χορευτικού τμήματος από την ίδρυση του συλλόγου, ο οποίος χορεύει ακόμα και συμμετέχει στις εκδηλώσεις. Σήμερα μετά από μία δύσκολη περίοδο από τον covid, η “Ένωση Ασκού” ανασυντάσσεται, πλαισιωμένη από νέους άνδρες και γυναίκες που αγαπούν την παράδοση του χωριού τους, μία παράδοση που αγκάλιασαν όλοι οι κάτοικοι του χωριού, Θράκες, Πόντιοι και Βλάχοι και θέλουν να συνεχίσουν να γιορτάζουν και να τιμούν τα ήθη και τα έθιμα του Ασκού.

  • Τεύχος 34 – Οκτώβριος 2025

    Τεύχος 34 – Οκτώβριος 2025

Τελευταία άρθρα