Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

Κλινική Ψυχολόγος Παιδιού – Εφήβου (MSc,MEd) , Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια

Εφηβεία στην επαρχία – Βάδισμα σε τεντωμένο σκοινί, ανάμεσα σε ευκαιρίες και προκλήσεις

Εφηβεία! Ένα αέναο κυνήγι νέων εμπειριών που συνδυάζεται με διαδοχικές συναισθηματικές
αλλαγές. Σε αυτή τη φάση της ζωής, ο εγκέφαλος μεταμορφώνεται και η ντοπαμίνη παίζει κυρίαρχο ρόλο σε αυτό. Αυτή η χημική ουσία, που πυροδοτείται έντονα κατά την εφηβεία, λειτουργεί σαν μια «σπίθα» που ανάβει εντός των εφηβικών εγκεφάλων κάθε φορά που
κάνουν κάτι που τους ευχαριστεί, όπως όταν γελούν, ακούν μουσική ή πετυχαίνουν έναν στόχο.

Ως παιδοψυχολόγος που εργάζομαι τα τελευταία χρόνια σε επαρχιακά σχολεία, οφείλω να πω ότι για τους εφήβους που ζουν στην επαρχία, το σκηνικό είναι διττό και διακλαδίζεται σε ένα σταυροδρόμι. Από τη μία πλευρά, οι συζητήσεις μου μαζί τους περιλαμβάνουν γλαφυρές περιγραφές για εμπειρίες και βιώματα κοντά στη φύση, φροντίδα των ζώων και ενασχόληση με αγροτικές δραστηριότητες, αλλά και για μεγάλα δρώμενα που συμβαίνουν στους τόπους τους και αφορούν τις τοπικές παραδόσεις, όπως ένα πανηγύρι ή ένα φεστιβάλ. Μέσα από τα παραπάνω, οι έφηβοι/ες στις τοπικές κοινωνίες βρίσκονται στην προνομιούχα κατάσταση να αυξάνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης τους με φυσικό και γνήσιο τρόπο.

Από την άλλη πλευρά, οι νέοι/ες στην επαρχία συναντούν συχνά εμπόδια που περιορίζουν τις δυνατότητές τους. Το περιεχόμενο των συζητήσεων μας κατά τη διάρκεια των συνεδριών, αυτή τη φορά, χρωματίζεται με πιο γκρι χρώματα: «Κυρία, πάλι χτες ήμουν όλο το απόγευμα στο κινητό, αλλά και τί να έκανα;», «Κυρία Σοφία, ήπια τόσο πολύ τσίπουρο με τους φίλους μου που όλη την Κυριακή κοιμόμουν και δεν κατάλαβα πως πέρασε, καλύτερα όμως γιατί αλλιώς θα βαριόμουν!».

Η έλλειψη ψυχαγωγικών χώρων, δραστηριοτήτων και βασικών δομών, σε συνδυασμό με τα περιορισμένα ερεθίσματα, τους οδηγεί αναπόφευκτα στο αίσθημα της ανίας. Παράλληλα, η έντονη ανάγκη για αναζήτηση ευχάριστων εμπειριών, σε συνδυασμό με την παρορμητικότητα που τους χαρακτηρίζει, μπορεί να τους/τις οδηγήσει σε παράτολμες επιλογές και ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, τις οποίες συχνά ανακοινώνουν αυθόρμητα στον περίγυρό τους, αφήνοντας τους ενήλικες στον ρόλο του θεατή. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η χρήση ουσιών, η ακατάπαυστη ενασχόληση με ηλεκτρονικές συσκευές ή ακόμα και η επιδίωξη βίαιων συμπεριφορών. Μακροπρόθεσμα, όλα τα παραπάνω εντείνουν την αίσθηση κενού, την απογοήτευση και τον εθισμό στη γρήγορη ανταμοιβή, ενώ ενισχύουν ακόμα περισσότερο την κοινωνική απομόνωση.

Οι έφηβοι/ες, λοιπόν, στις επαρχιακές κοινότητες βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και όλοι εμείς (γονείς, εκπαιδευτικοί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί αρωγοί) οφείλουμε να αποτελέσουμε την αξιόπιστη πυξίδα τους, δείχνοντάς τους τον πιο ασφαλή δρόμο. Φέρνοντάς τους, δηλαδή, ήδη από μικρή ηλικία σε επαφή με δραστηριότητες όπως ο αθλητισμός, η μουσική, ο εθελοντισμός ή τα καλλιτεχνικά εργαστήρια και καλλιεργώντας τους εσωτερικά κίνητρα για συμμετοχή σε αυτά. Παράλληλα, δεδομένου ότι η ανάγκη για μίμηση σε αυτή την ηλικία είναι έντονη, είναι σημαντικό, ο/η καθένας/καθεμία από εμάς, να αποτελέσει θετικό πρότυπο. Η δική μας ενεργή συμμετοχή στον παλμό της τοπικής κοινωνίας και η προσωπική προσπάθεια για αποφυγή εύκολων λύσεων ικανοποίησης των δικών μας αναγκών (όπως η υπερβολική χρήση κοινωνικών δικτύων) είναι απαραίτητη.

Κλείνοντας, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι σε μια εποχή που τα χωριά κινδυνεύουν να σβηστούν από τον χάρτη, οι νέοι/ες που παραμένουν στην επαρχία αποτελούν την καρδιά αυτών των τόπων, βαδίζοντας, όμως, σε ένα τεντωμένο σκοινί χωρίς να γνωρίζουν προς τα πού θα κινηθούν. Ας φροντίσουμε, λοιπόν, να τους δώσουμε τα μέσα, τις ευκαιρίες και τα ερεθίσματα για να αντλήσουν έμπνευση και να παραμείνουν ενεργοί/ες δημιουργοί της τοπικής κοινωνίας. Το μέλλον της επαρχίας δεν εξαρτάται απλώς από την παρουσία τους, αλλά από το κατά πόσο θα τους/τις καθοδηγήσουμε να δουν αυτές τις περιοχές ως τόπους προοπτικής και ανάπτυξης.

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 25.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Δείτε ακόμη