Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

, ,

Γιατί ο Λέων της Αμφίπολης δεν έχει γλώσσα;

Το αίνιγμα του σιωπηλού φύλακα του χρόνου

Ο δικός μας Λέων της Αμφίπολης αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία ολόκληρου του αρχαίου ελλαδικού χώρου και ταυτόχρονα ένα από τα πιο εμβληματικά σύμβολα του μακεδονικού μεγαλείου. Η τεχνοτροπία του, σύμφωνα με τους ειδικούς, υποδηλώνει ότι δημιουργήθηκε κατά το τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ., με την ακριβή χρονολογία ανέγερσής του όμως να παραμένει αβέβαιη, καθώς δεν έχει σωθεί καμία αναφορά από αρχαίο συγγραφέα.

Το πρόσωπο του λιονταριού φαίνεται να ήταν στραμμένο προς την πόλη της Αμφίπολης, εκφράζοντας έτσι τη δύναμη, την υπερηφάνεια και τη δόξα της. Το άγαλμα παριστάνει το λιοντάρι καθιστό στα πίσω πόδια και, παρά το πέρασμα των αιώνων, εξακολουθεί να εκπέμπει το ίδιο αίσθημα δέους και επιβολής. Αν και οι γνώμες των ειδικών ποικίλουν ως προς το ποιον τιμούσε το μνημείο και ποιο ήταν το αρχικό του πλαίσιο, ένα ζήτημα που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον θεατή είναι το γιατί το λιοντάρι δεν έχει γλώσσα.

Τεχνική παράλειψη;

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο άγνωστος γλύπτης του λιονταριού, όταν ολοκλήρωσε το έργο του, διαπίστωσε με μεγάλη απογοήτευση ότι το λιοντάρι δεν είχε γλώσσα. Συντετριμμένος από το τεχνικό αυτό λάθος του, το πέταξε στα νερά του ποταμού Στρυμόνα για να μην το αντικρίζει κανείς.

Ειδικός συμβολισμός;

Σύμφωνα με μια πιο ποιητική εκδοχή, το λιοντάρι, ως ταφικός φρουρός, κρατά το μυστικό του νεκρού που αναπαυόταν στο εσωτερικό. Ο δημιουργός, θέλοντας να αποδώσει την αιώνια σιωπή του λιονταριού, του αφαίρεσε τη γλώσσα, μετατρέποντας την απουσία της σε σύμβολο σεβασμού και θαυμασμού, αιχμαλωτίζοντας έτσι το βλέμμα και τη φαντασία του θεατή.

Αισθητική επιλογή;

Τέλος, μια άλλη ανάγνωση θέλει τον γλύπτη να αφαιρεί τη γλώσσα του λιονταριού με σκοπό να ενισχύσει τον άγριο, επιβλητικό χαρακτήρα του. Ένα λιοντάρι χωρίς περιττές λεπτομέρειες – χωρίς γλώσσα αλλά και χωρίς ουρά – στέκει λιτό και αυστηρό, μια μορφή που ενσαρκώνει την ανδρεία, το θάρρος και την ακατάβλητη δύναμη, περισσότερο ως ιδανικό παρά ως μια απλή, φυσική αναπαράσταση ενός ζώου.

O φύλακας που δε μιλά.

Όποια από τις εκδοχές κι αν επιλέξει κανείς να πιστέψει, το βέβαιο είναι πως ο Λέων της Αμφίπολης θα παραμείνει σιωπηλός φύλακας της ιστορίας και των μυστικών του μακεδονικού παρελθόντος – χωρίς γλώσσα, αλλά με φωνή που αντηχεί στους αιώνες.

Πηγές: archaiologia.gr, mixanitouxronou.gr, digitalglyptotheque.gr

  • Τεύχος 33 – Σεπτέμβριος 2025

    Τεύχος 33 – Σεπτέμβριος 2025

Τελευταία άρθρα