Το καλάθι αυτή τη στιγμή είναι άδειο!

horiatika.press@gmail.com



horiatika.press@gmail.com
Ο Καπετάν Δούκας και η αδελφότης «Αναγέννησις»: Ο αγώνας για την ελευθερία
Ο Μακεδονικός Αγώνας υπήρξε ένα από τα πιο καθοριστικά κεφάλαια της νεότερης ελληνικής ιστορίας· μέσα σε αυτόν, οι περιοχές της Ζίχνης και του Ροδολίβους διαδραμάτισαν τον δικό τους, ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο.
Η Βουλγαρία, επιδιώκοντας μέσω της επίμονης προώθησης του λεγόμενου «Μακεδονικού ζητήματος» την επέκταση του βασιλείου της έως το Αιγαίο, όταν δεν κατόρθωσε να επιτύχει τους στόχους της με διπλωματικά μέσα, κατέφυγε στη βίαιη δράση των Κομιτατζήδων. Εκμεταλλευόμενοι την προοδευτική αποδυνάμωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Βούλγαροι επιχείρησαν με κάθε τρόπο να κάμψουν το εθνικό φρόνημα των Μακεδόνων, διώκοντας με ιδιαίτερη σκληρότητα το ελληνικό στοιχείο.
Ο άμεσος και ορατός κίνδυνος της οριστικής απώλειας της Μακεδονίας ανάγκασε την αθηναϊκή κυβέρνηση να εγκαταλείψει την έως τότε παθητική της στάση και να στηρίξει τις ανταρτικές ομάδες των Μακεδονομάχων, όπως αυτή του οπλαρχηγού καπετάν Δούκα, στην περιοχή του Παγγαίου.
Καπετάν Δούκας, ο οπλαρχηγός της Ανατολικής Μακεδονίας
Ο Σερραίος καπετάνιος Δούκας Γαϊταντζής υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές του Μακεδονικού Αγώνα. Από το 1900 συμμετείχε με ζήλο ως πράκτορας του ελληνικού υποπροξενείου, παρακολουθώντας τους βουλγαρόφρονες κατασκόπους και εντοπίζοντας τη δράση τους. Μετέφερε πληροφορίες στο ελληνικό προξενείο και, με την έγκρισή του, ενεργούσε για τον περιορισμό της επιρροής τους.
Όταν οι Οθωμανικές αρχές αντιλήφθηκαν τη δράση του, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις Σέρρες. Τον Οκτώβριο του 1903 άφησε πίσω του την οικογένεια και την περιουσία του, κατατάχθηκε εθελοντής στον ελληνικό στρατό και εκπαιδεύτηκε στρατιωτικά σε μυστικό αντάρτικο στρατόπεδο. Το 1904 στάλθηκε εθελοντής στη Δυτική Μακεδονία, όπου εντάχθηκε ως οπλίτης σε αντάρτικη ομάδα.
Στις αρχές του 1905 επέστρεψε στις Σέρρες με το ψευδώνυμο Καπετάν Ζέρβας. Βρήκε την Ανατολική Μακεδονία σε τραγική κατάσταση· οι βουλγαρικές συμμορίες δρούσαν ανεξέλεγκτα, σκορπίζοντας τον τρόμο με δολοφονίες ιερέων, δασκάλων, προκρίτων και απλών χωρικών, ώστε να εξαναγκάσουν τον πληθυσμό να προσχωρήσει στη Βουλγαρική Εξαρχία.
Ο Καπετάν Δούκας συγκρότησε στην περιοχή της Ζίχνης και του Παγγαίου δικό του αντάρτικο σώμα, αποτελούμενο αρχικά από είκοσι άνδρες, άριστα οπλισμένους, πειθαρχημένους και ευγενείς. Το σώμα χωριζόταν σε τέσσερα τμήματα, τα οποία ο ίδιος επιθεωρούσε τακτικά, εποπτεύοντας προσωπικά τη δράση τους.
Διατηρούσε στενή επικοινωνία με το Κέντρο του Αγώνα και συνεργαζόταν με τις ανώτερες επιτροπές της Αλιστράτης, της Ζίχνης και του Ροδολίβους. Μεριμνούσε ώστε να αποφεύγονται οι απώλειες και οι αντιδράσεις των κατοίκων κατά των ελληνικών σωμάτων.
Σύντομα αναδείχθηκε ο ικανότερος και επιδραστικότερος οπλαρχηγός της Ανατολικής Μακεδονίας. Το σώμα του αριθμούσε πλέον περίπου εκατό άνδρες. Κατά τις περιοδείες του στα χωριά, συγκέντρωνε τους προεστούς, τους εμψύχωνε και τους οργάνωνε στον κοινό αγώνα. Υπό την επιρροή του, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την παθητική στάση και υιοθέτησαν επιθετική τακτική κατά των Βουλγάρων.
Από τη Ζίχνη, διακόσιοι άνδρες δήλωσαν την πρόθεσή τους να ενταχθούν εθελοντικά στον Μακεδονικό Αγώνα. Πολλά χωριά που είχαν εξαναγκαστεί να προσχωρήσουν στη Βουλγαρική Εξαρχία, υπέβαλαν αιτήσεις για να επιστρέψουν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, σηματοδοτώντας έτσι τη νίκη του ελληνικού φρονήματος στην περιοχή.
Η προσφορά του Καπετάν Δούκα στον Μακεδονικό Αγώνα υπήρξε ανεκτίμητη· χάρη στη δράση του, όλα τα χωριά της Φυλλίδας απαλλάχθηκαν από την τρομοκρατία και η περιοχή καθαρίστηκε από τους περιβόητους Βουλγαροκομιτατζήδες.
Μόλις κηρύχτηκε ο Βαλκανοτουρκικός πόλεμος, ο Καπετάν Δούκας κατέλυσε τις τουρκικές αρχές, ύψωσε την ελληνική σημαία και απελευθέρωσε πρώτος το διαμέρισμα του Παγγαίου και το Τσάγιαζι, επ’ ονόματι του Ελληνικού Κράτους, ειδοποιώντας παράλληλα τον Ελληνικό στρατό, που τότε μόλις είχε καταλάβει τη Θεσσαλονίκη.
Η “Αναγγένησις” Ροδολίβους στον Μακεδονικό Αγώνα
Η Φιλόπτωχος Αδελφότης «Αναγέννησις» του Ροδολίβους, ιδρυμένη το 1903, υπήρξε ένα τοπικό πατριωτικό σωματείο που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στον Μακεδονικό Αγώνα – τόσο με την οικονομική του στήριξη όσο και με την ενεργή συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής.
Με πρόεδρο τον Βασίλειο Γ. Χατζηπαπίδη και μέλη επιφανείς πολίτες του Ροδολίβους, ο σύλλογος συνέβαλε στον εθνικό αγώνα με θάρρος, διορατικότητα και ανιδιοτέλεια.
Ανάμεσα στα αξιομνημόνευτα περιστατικά της δράσης του ξεχωρίζει η συνεργασία του Βασιλείου Χατζηπαπίδη με τους οπλαρχηγούς Καπετάν Δούκα και Καπετάν Τζάρα, οι οποίοι συντόνιζαν αντάρτικες ομάδες στην περιοχή του Παγγαίου.
Μέσω ενός ευφυούς σχεδίου παραπλάνησης, οι άνδρες της Αδελφότητας – καμουφλαρισμένοι με μουτζούρες και κατάλληλη ενδυμασία – εμφανίστηκαν σε διάφορα σημεία του χωριού, δίνοντας την εντύπωση πολυάριθμης ελληνικής δύναμης. Με αυτόν τον τρόπο κατάφεραν να πείσουν τον Τούρκο αρχηγό ότι οι Σέρρες, η Δράμα και η Καβάλα είχαν ήδη καταληφθεί από τους Έλληνες, προτρέποντάς τον να παραδοθεί για να σωθεί. Το σχέδιο αυτό πέτυχε, και οι Τούρκοι παραδόθηκαν, γεγονός που ενίσχυσε αποφασιστικά τον τοπικό αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Η «Αναγέννησις» και οι κάτοικοι του Ροδολίβους δεν πρόσφεραν μόνο υλική και οργανωτική υποστήριξη, αλλά και ανθρώπινες θυσίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ίδιος ο Βασίλειος Χατζηπαπίδης, ο οποίος δολοφονήθηκε από Βούλγαρους και Τούρκους κομιτατζήδες εξαιτίας της πατριωτικής του δράσης.
Η αφοσίωση, η αλληλεγγύη και η ευφυΐα των μελών της Αδελφότητας αποδεικνύουν τον κομβικό ρόλο του Ροδολίβους και της «Αναγεννήσεως» στον Μακεδονικό Αγώνα και στη διατήρηση της ελευθερίας και της ελληνικότητας της περιοχής.
Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 22.
Ο Καπετάν Δούκας και η αδελφότης «Αναγέννησις»: Ο αγώνας για την ελευθερία
Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025 στο Επιμελητήριο Σερρών
Μετά τα αποτελέσματα της 4ης Αγωνιστικής του 3ου Ομίλου Β’ Κατηγορίας ΕΠΣ Σερρών
Ο Καπετάν Δούκας και η αδελφότης «Αναγέννησις»: Ο αγώνας για…
Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025 στο Επιμελητήριο Σερρών
Μετά τα αποτελέσματα της 4ης Αγωνιστικής του 3ου Ομίλου Β’…
Μια Κυριακή στο χωριό αξίζει περισσότερο απ’ ό,τι νομίζεις
Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025 στο Επιμελητήριο Σερρών
Μετά τα αποτελέσματα της 4ης Αγωνιστικής του 3ου Ομίλου Β’ Κατηγορίας ΕΠΣ…
Μια περιπλάνηση ανάμεσα στους αιώνες της Ιστορίας του τόπου
Προειδοποιήσεις από ΕΜΥ και Πολιτική Προστασία
Η ζωή και το έργο του Συνταγματάρχη του Δικαστικού Σώματος Ενόπλων Δυνάμεων
Μια Κυριακή στο χωριό αξίζει περισσότερο απ’ ό,τι νομίζεις
Ο Καπετάν Δούκας και η αδελφότης «Αναγέννησις»: Ο αγώνας για την ελευθερία
Ο κρυμμένος θησαυρός της Θεσσαλικής γης