Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

Σύμβουλος Εκπαίδευσης, Επιστ. Συνεργάτης Α.Ε.Ι.

Οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης στην κοινωνία και στην εκπαίδευση: ευκαιρία ή απειλή;

Η τεχνητή νοημοσύνη (π.χ. η τεχνολογική πλατφόρμα ChatGP, Dalle, Chatbots, Chatbox κλπ.) αποτελεί λογισμικό που εκπαιδεύεται με τρισεκατομμύρια κείμενα που αναρτώνται στο διαδίκτυο μέσω αλγοριθμικών μοντέλων που χρησιμοποιούν τρισεκατομμύρια παραμέτρους. Τα μοντέλα αυτά μπορούν να δημιουργούν κείμενα ως απαντήσεις σε ερωτήσεις που κάνει ο χρήστης ή σε εντολές για δημιουργία αρχείων φωτογραφιών, ήχου και βίντεο. Οι πλατφόρμες αυτές είναι στατιστικά εργαλεία με τρομερές δυνατότητες, βασίζονται σε στατιστικές συσχετίσεις και ανακαλύπτουν συνεχόμενα μοτίβα που εμπεριέχονται στα δεδομένα.

Η νοημοσύνη αυτή δεν μπορεί να συγκριθεί με τον ανθρώπινο νου γιατί η ανθρώπινη νοημοσύνη δημιουργεί ιδέες, νοηματοδοτεί, κατανοεί, εξηγεί, εξελίσσεται, βασίζεται στην ανθρώπινη συνείδηση. Η ανθρώπινη νοημοσύνη χαρακτηρίζεται από την κοινωνική της διάσταση και την αλληλεπίδραση με τον κόσμο. Ο άνθρωπος διαθέτει έμφυτη τάση αυτοεκπλήρωσης και αυτοπραγμάτωσης, βάζει στόχους, έχει αξίες, δημιουργεί και καινοτομεί χρησιμοποιώντας τις εμπειρίες του και τα ψυχικά του βιώματα.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην κοινωνία και στην εκπαίδευση, τόσο θετικές όσο και αρνητικές. Η ανάπτυξη και η ευημερία της ανθρωπότητας συνδέονται στενά με την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών συνδεσιμότητας και διαχείρισης δεδομένων. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της απόδοσης και της επεξεργασίας δεδομένων, να αποφέρει πολλά οφέλη στους πολίτες, όπως καλύτερη υγειονομική περίθαλψη, ασφαλέστερες και καθαρότερες μεταφορές, εξατομικευμένες και φθηνότερες υπηρεσίες και να διευκολύνει την πρόσβαση στην ενημέρωση, στην εκπαίδευση και την κατάρτιση.

Επίσης, μπορεί να προσφέρει νέες δυνατότητες και καινοτομίες για την εκπαίδευση, την υγεία, την έρευνα και την καλύτερη διαχείριση ενέργειας στην κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος . Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει τα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα πιο διαδραστικά και να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να ανταποκριθούν στις ειδικές ανάγκες κάθε μαθητή και μαθήτριας, μέσω της εξατομικευμένης διδασκαλίας.

Η ολοένα και αυξανόμενη εξάρτηση από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης εμπεριέχει και πιθανούς κινδύνους και δυνητικές απειλές για τον άνθρωπο. Η κακή ή σκόπιμα παράνομη χρήση της μπορεί να οδηγήσει στη λήψη μεροληπτικών αποφάσεων, να επηρεάσει θέματα δημοκρατίας, εκλογών και επίσης να έχει σοβαρό αντίκτυπο στο δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων ή να επιφέρει εμπόδια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Εγείρονται επίσης θέματα εμπιστευτικότητας, ακαδημαϊκότητας, ασφάλειας και ηθικής. Στην κατεύθυνση της ωφέλειας της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση μπορεί να συνεισφέρει η δημιουργία κοινοτήτων μάθησης των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, ώστε μέσω της συνεργασίας, της αλληλεπίδρασης, της ανταλλαγής καλών πρακτικών και τελικά της συνεργατικής οικοδόμησης της νέας γνώσης να επιτευχθεί η παιδαγωγική αξιοποίηση των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαιδευτική διαδικασία και να αναπτυχθεί η κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα των μαθητών/τριών.

Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται να γίνουν υποστηρικτές, σύμβουλοι, καθοδηγητές, ενθαρρυντικά πρότυπα και παραδείγματα των νέων. Στόχος είναι η απόκτηση και η βελτίωση των δεξιοτήτων μέσω διεργασιών, που χρειάζονται στην καθημερινή ζωή, το να ξεχωρίζουν το αληθινό από το ψεύτικο και η υιοθέτηση πανανθρώπινων αξιών ώστε να γίνουν τα παιδιά οι ενεργοί, δημοκρατικοί πολίτες του μέλλοντος.

Η πολιτεία, η ακαδημαϊκή κοινότητα και οι διεθνείς οργανισμοί πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πολίτες γνωρίζουν και αξιοποιούν τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στη ζωή τους με θετικό, κριτικό και δεοντολογικό τρόπο, ενώ παράλληλα να κατανοούν τους κινδύνους που συνεπάγονται. Η τεχνητή νοημοσύνη στην κοινωνία μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο που θα διευκολύνει την ανθρώπινη δημιουργικότητα, την επιστημονική έρευνα, τις νέες ανακαλύψεις στον σύγχρονο κόσμο, να υπηρετεί τις ανθρώπινες ανάγκες και να βασίζεται στις ανθρώπινες αξίες.

Η εκπαίδευση οφείλει να υποστηρίζει τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, την κριτική σκέψη και τη διδασκαλία εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να εκπαιδεύονται σωστά οι μαθητές και οι μαθήτριες στις τεχνολογικές καινοτομίες και κυρίως να προσφέρει ενδιαφέροντα κίνητρα μάθησης που θα κάνουν ελκυστική τη νέα γνώση.

Η κοινωνία και η εκπαίδευση πρέπει να συμβαδίζουν με τις σύγχρονες εξελίξεις και απαιτήσεις της ζωής, και γιατί όχι, να τις προβλέπουν και να τις σχεδιάζουν.

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 13.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Δείτε ακόμη