Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

,

Στα Άγραφα σε ένα ορεινό χωριό 10 μόνιμων κατοίκων

«Να ‘μουνα πετροπέρδικα στα πλάγια του Πετρίλου…»

Κρυμμένο μέσα σε καταπράσινα δάση από έλατα και καστανιές, το Πετρίλο Αργιθέας είναι ένα ορεινό χωριό των Αγράφων, χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 1000 μέτρων. Οι κάτοικοι επειδή αποτελείται από πολλούς συνοικισμούς το αποκαλούν Πετρίλια (το τοπωνύμιο Πετρίλο είναι ελληνικό). Η γεωγραφική του θέση αποτελεί κομβικό σημείο, μιας και οι βουνοπλαγιές του συνιστούν σύνορο και η ιστορία του συνδέεται στενά με τους αγώνες των κατοίκων της περιοχής για ελευθερία· στα βουνά γύρω του έδρασαν κλέφτες και αρματολοί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ενώ και κατά τον Εμφύλιο είχε έντονη παρουσία λόγω της στρατηγικής του θέσης.

Ο τόπος έχει διατηρήσει την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική με πέτρινα σπίτια και λιθόστρωτα καλντερίμια και ξεχωρίζει για ένα περιβάλλον απαράμιλλης ομορφιάς, τα άφθονα τρεχούμενα νερά και την αίσθηση αυθεντικότητας που διατηρεί μέχρι σήμερα. Από την αρχαιότητα κατοικούνταν από τους Αθαμάνες, ενώ διάσπαρτα αρχαιολογικά κατάλοιπα – τείχη, οικισμοί και τάφοι – θυμίζουν το παρελθόν του τόπου. Στους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους, η περιοχή γέμισε ξωκλήσια και μοναστήρια, με πιο γνωστή τη Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας, κρυμμένη μέσα στη φύση. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, τα δύσβατα βουνά γύρω από το χωριό έγιναν καταφύγιο κλεφτών και αρματολών, κρατώντας ζωντανό το πνεύμα της ελευθερίας. Το καλοκαίρι του 1944 και κατά την περίοδο της κατοχής, το Πετρίλο αποτέλεσε την έδρα της Κυβέρνησης της Ελεύθερης Ελλάδας, της επονομαζόμενης Κυβέρνησης του Βουνού, υπό τον Αλέξανδρο Σβώλο αφού η Η θέση του χωριού λειτουργούσε σαν φυσικό οχυρό.

Σήμερα, οι μόνιμοι κάτοικοι είναι μετρημένοι στα δύο χέρια και είναι κυρίως ηλικιωμένοι. Ωστόσο, τους καλοκαιρινούς μήνες το Πετρίλο μεταμορφώνεται. Σοροί απόδημων και επισκεπτών που αναζητούν να ξεφύγουν στη ηρεμία του φυσικού τοπίου γεμίζουν τα άδεια σπίτια και το χωρίο «ξανα-ξυπνά». Τα Άγραφα είναι ένας τόπος που ανέκαθεν αποτελούσαν πόλο έλξης για εκείνους που ψάχνουν να ζήσουν μακριά από τους αλύπητους ρυθμούς της πόλης, και έτσι το Πέτριλο αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα από τα χωριά που έχουν δει νέους να ξεκινούν εδώ από την αρχή. Μια τέτοια περίπτωση είναι η Βασιλική Κοϊμτζίδου, που «τα χωριάτικα» συνάντησα στο Φανάρι της Καρδίτσας, η οποία εγκαταστάθηκε μόνιμα εκεί την περίοδο της πανδημίας ξεκινώντας το Stefaniada Lake Festival, μια διοργάνωση που φέρνει επισκέπτες στην περιοχή.

Για τους λάτρεις της φύσης, το χωριό αποτελεί αφετηρία μοναδικών πεζοπορικών και ορειβατικών διαδρομών. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά μονοπάτια ξεκινά από το Πετρίλο και οδηγεί στις κορυφές Αφορισμένη (1.880 μ.), Καραγκούνης (2.050 μ.) και Ντελιδήμ (2.163 μ.). Οι διαδρομές αυτές, σηματοδοτημένες και καθαρισμένες τα τελευταία χρόνια, χαρίζουν στον πεζοπόρο εικόνες άγριας ομορφιάς: δάση που μοιάζουν ανέγγιχτα, πλαγιές γεμάτες βότανα και αγριολούλουδα, και θέες που αγκαλιάζουν τα Άγραφα μέχρι τον Όλυμπο.

Η παράδοση παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και τα καλοκαίρια τα Πετρίλια γεμίζουν με τους ήχους κλαρίνου και τα τραγούδια που διατηρούν και μεταδίδουν παλιές ιστορίες, μύθους και μνήμες στα αμέτρητα πανηγύρια που στήνονται.

Όπως μας είπε και η Βασιλική, η ζωή στο Πετρίλο και στο βουνό μπορεί να είναι λιτή και να έχει δυσκολίες, όμως όχι μόνο είναι εφικτή αλλά μπορεί να είναι και δημιουργική.

*Πηγή φωτογραφίας: Ιστοσελίδα Δήμου Αργιθέας.

  • Τεύχος 32 – Αύγουστος 2025

    Τεύχος 32 – Αύγουστος 2025

Τελευταία άρθρα