Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

, ,

Το χρονικό του Ολοκαυτώματος της Κορμίστας

Η ιστορία της θηριωδίας

Τη νύχτα της 28ης προς 29η Σεπτεμβρίου 1941, εξαιτίας της σκληρής καταπίεσης που εφάρμοζαν οι Βούλγαροι κατακτητές, οργανώθηκε εξέγερση στη Δράμα από λίγους επαναστάτες. Και παρά το γεγονός ότι η πρόωρη εκείνη επανάσταση δεν ήταν επαρκώς προετοιμασμένη και καταπνίγηκε στο αίμα από τους κατακτητές, με περίπου 3.000 νεκρούς, εντούτοις απέτρεψε την εγκατάσταση εποίκων και εμπόδισε την αφομοίωση της περιοχής, όπως επεδίωκαν οι κατακτητές.

Στην κοντινή προς τη Δράμα επαρχία του Παγγαίου Σερρών δεν υπήρξε γενική συμμετοχή στην εξέγερση, θεωρώντας την ως άκαιρη και πρώιμη. Παρόλα αυτά, το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου, ομάδα ανταρτών πήγαν στο πιο κοντινό χωριό, στην Κορμίστα Σερρών. Εκεί, αφού κήρυξαν την επανάσταση, έδιωξαν τους οπλισμένους Βουλγάρους που ήταν στο χωριό και τραυμάτισαν έναν από αυτούς.

Στα υπόλοιπα χωριά του Παγγαίου δεν εκδηλώθηκαν επαναστατικές ενέργειες, παρά την αναστάτωση που παρατηρήθηκε το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου, όταν έκπληκτοι οι κάτοικοι είδαντις βουλγαρικές αρχές να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και να απομακρύνονται βιαστικά από τα χωριά.

Είναι γεγονός ότι το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου οι βουλγαρικές αρχές, επηρεασμένες από την εξέγερση στη Δράμα, είχαν εγκαταλείψει τα χωριά της δυτικής πλευράς του Παγγαίου με συνέπεια να δοθεί εσφαλμένα η εντύπωση ότι είχε γίνει επανάσταση η οποία είχε επικρατήσει. Το ξημέρωμα της Τετάρτης 1 Οκτώβρη, ξεκίνησε από τη Δράμα δύναμη περίπου 40 ενόπλων, με επικεφαλή τον υπολοχαγό Βέλτσεφ Βολκώφ, κινήθηκε προς την Κορμίστα, με εντολή να εκτελέσει όλους τους αρρένες κατοίκους του χωριού από 18 ετών και πάνω. Για να μπορέσουν να συγκεντρώσουν τόσο τους άνδρες, όσο και τα γυναικόπαιδα, τα οποία χρειαζόταν ως ομήρους προκειμένου να εξασφαλίσουν τη νομιμοφροσύνη των ανδρών, επιστρατεύτηκε και η βοήθεια τρίτων συνεργατών του κατακτητή στο χωριό.

Οι ανυποψίαστοι χωριανοί κυκλώθηκαν αμέσως και άρχισε ο διαχωρισμός των ανδρών από τα γυναικόπαιδα, τα οποία τα έστειλαν σε παρακείμενο αγρό. Η φάλαγγα οδηγήθηκε στο κεντρικό κατάστημα, το οποίο έχει σήμερα την ίδια μορφή που είχε και τότε. Η ξύλινη πόρτα έκλεισε με δύναμη και ασφαλίστηκε από έξω. Μέσα εγκλωβίστηκαν 120 περίπου άνθρωποι ηλικίας από 16 έως 70 ετών. Μπαίνοντας στο υπόγειο ζητήθηκε από τους μελλοθάνατους να δηλώσουν ποιοι είναι Βούλγαροι. Όλοι φώναξαν με θάρρος: «Εδώ δεν θα βρείτε Βουλγάρους». Στις 11:00 ο λοχίας διέταξε τους μελλοθάνατους να αναδείξουν σε ανεστραμμένα κράνη τα τιμαλφή τους ακόμα και τους αναπτήρες με τις ταμπακιέρες τους.

‘Οταν οι έγκλειστοι αντιλήφθηκαν την πρόθεση των Βουλγάρων να τους εκτελέσουν, αποφάσισαν να δράσουν δυναμικά. Όταν κάποιοι στρατιώτες κατέβηκαν να πάρουν κάποιους Κορμιστινούς για εκτέλεση, οι κρατούμενοι προσπάθησαν να σπάσουν την πόρτα και να δραπετεύσουν. Οι Βούλγαροι τότε πέταξαν μία χειροβομβίδα στο υπόγειο και πριν προλάβει αυτή να σκάσει, την πέταξαν οι κρατούμενοι έξω με συνέπεια να τραυματιστεί ένας Βούλγαρος και να επικρατήσει πανικός στους υπόλοιπους.

Τότε οι κρατούμενοι όρμησαν να βγουν για να φύγουν. Οι κατακτητές άνοιξαν πυρ σκοτώνοντας 91 άντρες. Ακούστηκαν κραυγές: «Μας σκοτώνουν». Στις 12:00 σταμάτησαν τα πυρά. Οι περισσότεροι χωριανοί ήταν νεκροί αλλά υπήρχαν και αρκετοί τραυματίες, όπως επίσης και ορισμένοι χωρίς καθόλου τραύματα. Οι τελευταίοι χώθηκαν κάτω από τα πτώματα και περίμεναν να απομακρυνθούν οι δήμιοι για να φανερωθούν. Κατόρθωσαν να διαφύγουν 33 ενώ άλλοι ντόπιοι σκοτώθηκαν από τους Βουλγάρους σε άλλα σημεία.

Τις επόμενες δυο ημέρες, κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που έκανε στο Παγγαίο δύναμη δύο ταγμάτων και μιας πυροβολαρχίας, υπό τον Αντισυνταγματάρχη της φρουράς Δράμας, Ηλία Μπεκιάρωφ. εκτελέσθηκαν άλλοι δυο κάτοικοι της Κορμίστας. Κατά τους επόμενους μήνες βρήκαν το θάνατο άλλοι τέσσερις κάτοικοι της Κορμίστας, που είχαν συμμετοχή στο “ κίνημα της Δράμας ”. Το 1944 οι Βούλγαροι έκαψαν την εκκλησία του χωριού και εκτέλεσαν ακόμη τρεις κατοίκους.

Στη μνήμη όσων χάθηκαν, κάθε πρώτη του Οκτώβρη τελείται μνημόσυνο στο χωριό παρουσία κόσμου και επίσημων.

Η Κορμίστα, όπως και τα Κερδύλλια μαρτύρησαν τα χέρια των κατακτητών. Και τα δύο χωριά ανήκουν στο Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών και ζητούν μέχρι και σήμερα δικαίωση.

Πηγές: Γεώργιος Κ. Ευστρατιάδης – Ερκέκογλου, Μηχανή του χρόνου, Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών
Πηγή φωτογραφίας: serresparatiritis.gr

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 10.

  • Τεύχος 33 – Σεπτέμβριος 2025

    Τεύχος 33 – Σεπτέμβριος 2025

Τελευταία άρθρα