Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

,

Στίλια Δωρίδας: Το χωριό που κρατάει την ψυχή ζωντανή

Το χωριό του Νομού Φωκίδας που αλλάζει μαζί με τις εποχές

Το όνομά της, σύμφωνα με την παράδοση, προήλθε από τους «στύλους» που έβαζαν οι πρώτοι κάτοικοι για να βεβαιωθούν ότι το έδαφος ήταν στέρεο, ώστε να χτίσουν τα σπίτια τους. Με τον καιρό, μικροοικισμοί ενώθηκαν και δημιούργησαν τη Στίλια, που στέκει μέχρι σήμερα, αγκαλιάζοντας μνήμες και ανθρώπους.

Στο κέντρο δεσπόζει ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου, πολιούχου του χωριού, που έχει αναστηλωθεί πολλές φορές. Ξεχωρίζει η γαλάζια πέτρα με τα τρία τόξα του 1871, ενώ γύρω από το ναό και τα έντεκα ξωκλήσια της Στίλιας, συνεχίζουν να ζουν παραδόσεις και θρύλοι. Σημείο αναφοράς αποτελεί και ο αιωνόβιος πλάτανος στην πλατεία, φυτεμένος το 1908, που χάρισε σκιά και δροσιά σε γενιές Στιλιωτών και επισκεπτών.

Η Στίλια, όμως, δεν είναι μόνο μάρτυρας της καθημερινότητας αλλά και της Ιστορίας. Στον Αγώνα του 1821 οι πρόγονοι ύψωσαν το ανάστημά τους και πολέμησαν για ελευθερία, αφήνοντας πίσω τους παρακαταθήκη θυσίας και αντοχής.

Η ζωή εδώ αλλάζει με τις εποχές, κρατώντας ζωντανά έθιμα και παραδόσεις. Την άνοιξη, οι πλαγιές ανθίζουν και το Πάσχα γιορτάζεται με λαμπρότητα, με περιφορά του Επιταφίου σε όλο το χωριό. Το καλοκαίρι, πέρα από το μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου, ξεχωρίζουν το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου, που παλιότερα γινόταν τριήμερο γλέντι, και της Αγίας Σωτήρας στις 6 Αυγούστου, στα 1.350 μέτρα, με εκκλησιασμό και γλέντι μες στα πλατάνια και τις βρύσες. Το φθινόπωρο, τα χρυσοπορτοκαλί φύλλα των πλατάνων στολίζουν το τοπίο, ενώ τον χειμώνα, με τη γαλήνη και τα χιόνια του, το χωριό μεταμορφώνεται σε ήσυχο καταφύγιο.

Ξεχωριστή θέση έχει το ρέμα της Στίλιας. Τα καθαρά νερά του ποτίζουν τη γη και προσφέρουν δροσιά, ενώ γύρω του μικροί και μεγάλοι μοιράζονται στιγμές χαλάρωσης, γέλιου και κοινωνικότητας. Παράλληλα, η γαστρονομική παράδοση κρατά ζωντανές γεύσεις από τα μποστάνια του χωριού: κορφάδες, κολοκυθόπιτες και οι περίφημες «ματιές» τα Χριστούγεννα, που δένουν το σήμερα με το χθες.

Όμως, η Στίλια δεν είναι μόνο τοπίο και πέτρα· είναι οι άνθρωποί της. Οι παλιοί που αγωνίστηκαν για να τη χτίσουν και να την κρατήσουν όρθια, και οι νεότεροι που, παρά τις δυσκολίες της ζωής, επιστρέφουν για να τη διατηρήσουν ζωντανή. Ένα ζωντανό κομμάτι της όμορφης Δωρίδας, που προσφέρει τη σιγουριά ότι, για μικρούς και μεγάλους, πάντα θα υπάρχει ένας τόπος που τους περιμένει να επιστρέψουν.

Κείμενο και φωτογραφίες: Πετρούλα Γκαβέρα

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 33.

  • Τεύχος 34 – Οκτώβριος 2025

    Τεύχος 34 – Οκτώβριος 2025

Τελευταία άρθρα