Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

Φιλόλογος (MA), δημιουργός ηλεκτρονικού φροντιστηρίου εκμάθησης ελληνικών ως ξένης γλώσσας «Time for Greek»

Οι τοπικές διάλεκτοι σήμερα: παρωχημένο κατάλοιπο ή ζωντανός πολιτισμός;

Στη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης, όπου η γλώσσα μπαίνει στο παρασκήνιο
του ενδιαφέροντος, η θέση των τοπικών διαλέκτων και ιδιωμάτων είναι αρκετά αβέβαιη. Εύλογα, λοιπόν, γεννιούνται τα παρακάτω ερωτήματα: Γιατί να ασχοληθούμε με τη μελέτη τους; Γιατί να τα φέρουμε στην επιφάνεια από τη στιγμή που σε λίγα χρόνια αρκετά από αυτά θα αποτελούν ίσως παρελθόν;

Η απάντηση δεν είναι μόνο καταφατική αλλά και εξαιρετικά επίκαιρη. Οι τοπικές γλωσσικές μορφές, είτε πρόκειται για πλήρεις διαλέκτους είτε για ιδιώματα, είναι πολύτιμοι φορείς πολιτισμικής κληρονομιάς, τρόπων σκέψης, μνήμης και παράδοσης. Μία λέξη που σώζεται μονάχα σε ένα ορεινό χωριό μπορεί να κουβαλά ρίζες από τη δωρική διάλεκτο της αρχαίας ελληνικής ή να κρύβει στο ηχόχρωμά της αιώνες ζωής και καθημερινότητας. Μια ντοπιολαλιά δεν είναι μόνο φωνολογική παραλλαγή, είναι μνήμη και ταυτότητα.

Χαμένοι στους απαιτητικούς ρυθμούς της καθημερινότητας, εξαντλημένοι από τη ρουτίνα, πόσοι από εμάς δεν αναπολούμε τα τρυφερά λόγια των παππούδων ή των γιαγιάδων που κουβαλούσαν τη δική τους ιστορία, τον δικό τους μοναδικό τρόπο να βλέπουν τον κόσμο; Κι αυτές οι λέξεις, που κάποτε ίσως μας φαίνονταν παράξενες, παλιές ή αστείες, γίνονται σήμερα οι γέφυρες με το παρελθόν, μας συνδέουν με κάτι πολύ προσωπικό: με το ποιοι είμαστε.

Εμείς, στο ηλεκτρονικό φροντιστήριο Time for Greek, αξιοποιώντας τη δυναμική των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media) και τη μεγάλη απήχησή τους στη σύγχρονη εποχή, έχουμε θέσει ως στόχο μας όχι μόνο τη διδασκαλία της ομιλούμενης γλώσσας της χώρας μας, αλλά και την ανάδειξη όλων εκείνων των γλωσσικών ποικιλιών που την εμπλουτίζουν και την καθιστούν μοναδική. Μέσα από σύντομα, προσβάσιμα βίντεο που δημιουργούμε και μοιραζόμαστε σε διάφορες πλατφόρμες, προσφέρουμε στο κοινό –Έλληνες ή ξένους που μαθαίνουν ελληνικά– ένα πρώτοερέθισμα επαφής με τις «άλλες» φωνές της ελληνικής γλώσσας: από την ποντιακή διάλεκτο, που έχει τις ρίζες της στον Εύξεινο Πόντο, έως και ένα μικρό ιδίωμα όπως το δαρνάκικο, που ομιλείται σε μόλις πέντε χωριά των Σερρών και παραμένει άγνωστο στον περισσότερο κόσμο.

Κι αν όλα αυτά μοιάζουν μακρινά –πόσο μάλλον η σκέψη να ασχοληθεί κανείς με μια γλωσσική ποικιλία που σβήνει με τα χρόνια– ας σταθούμε σε κάτι πιο γνώριμο: στις γιορτές, στα πανηγύρια, στην «επιστροφή στο χωριό». Εκεί όπου οι νέοι συναντούν το «παλιό» χωρίς να το συνειδητοποιούν. Εκεί που η γιαγιά και ο παππούς έχουν ασπρίσει την αυλή, έχουν μαγειρέψει με την ψυχή τους, έχουν γεμίσει τον κήπο με λουλούδια – όχι από συνήθεια, αλλά για να υποδεχτούν το μέλλον: τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε, πιστεύω, είναι να γνωρίζουμε την ιστορία αυτών των ανθρώπων, να ακούμε τη φωνή τους, να κατανοούμε τις λέξεις που κουβαλούν. Γιατί έτσι δεν τιμάμε μόνο τη γλώσσα, τιμάμε τη διαδρομή που μας έφερε ως εδώ, που μας έκανε αυτό που είμαστε σήμερα.

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 29.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Δείτε ακόμη