Συνδρομή

horiatika.press@gmail.com

Διαπιστευμένη Coach – Σύμβουλος Ανάπτυξης Ανθρωπίνου Δυναμικού

Από τα «όρια» στην ορατότητα

Λίγες σκέψεις με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα Ψυχικής Υγείας…
Κάθε 40 δευτερόλεπτα αυτοκτονεί ένας άνθρωπος. Ένας άνθρωπος που ζει
ανάμεσά μας. Ετών δεκατεσσάρων, εξήντα πέντε και τριάντα. Άντρας, γυναίκα,
άλλο. Ένα γραφείο ανάμεσά μας κι εμείς απέναντι. Κεφάλι σκυφτό, μάτια
πρησμένα, βλέμμα στο κενό. Παρατηρώ. Και σκέφτομαι… Δεν άλλαξαν πολλά τους
τελευταίους τέσσερις μήνες. Λέμε «καλημέρα» μάλλον επειδή πρέπει, ρωτάμε ο
ένας τον άλλον «τι κάνεις;» μάλλον επειδή κι αυτό πρέπει και εννοείται απαντάμε
ένα αμοιβαίο «καλά» στο ερώτημά μας επειδή κι εδώ, σίγουρα πρέπει. Γιατί αν
μιλήσουμε «διαφορετικά», ποιος μας διασφαλίζει την επόμενη ίδια,
αποστειρωμένη, αυστηρώς οριοθετημένη μέρα; Και αν έρθουμε «πιο κοντά» οι
συνάδελφοι, οι συνεργάτες, οι άνθρωποι, μήπως τελικά ξεπερνάμε τα «όρια»;


Στα εργασιακά συστήματα, η κουβέντα για τα όρια γίνεται όλο και πιο συχνή. Να
έχουμε ξεκάθαρους ρόλους, στις συναντήσεις συγκεκριμένη ατζέντα, να «μην
ξεφεύγουμε από το θέμα», να κοιτάει ο «καθένας τη δουλειά του». Και έχουμε
πιστέψει τόσο βαθιά ότι «το να κοιτάει ο καθένας τη δουλειά του» είναι σωστό,
επαγγελματικό και «ώριμο», που ξεχνάμε κάτι βασικό: πίσω από τη δουλειά,
υπάρχει ο άνθρωπος. Και «ο άνθρωπος», πολλές φορές είναι το βλέμμα στο κενό
που όλοι προσπερνούν, για να μην «μπλέξουν». Γιατί αν πλησιάσουν, ίσως
χρειαστεί να ακούσουν. Να νοιαστούν. Κι αυτό, σε ένα περιβάλλον που προωθεί την
αποστασιοποίηση (δυστυχώς, είναι ο κανόνας), θεωρείται «επικίνδυνο».
Επικίνδυνο, γιατί το να δεις τον άνθρωπο δίπλα σου σημαίνει ότι αρχίζεις να
βλέπεις και όλα όσα προσπαθούμε να αγνοούμε καθημερινά: την αστεγία, την
απόγνωση, τις κοινωνικές ανισότητες.


Αλήθεια, πώς μπορείς να κοιτάξεις με ενσυναίσθηση έναν συνάδελφο που μοιάζει
να λυγίζει, όταν έχεις εκπαιδευτεί να προσπερνάς κάθε άνθρωπο που κοιμάται σε
παγκάκι; Η ορατότητα δεν είναι απλώς θέμα φυσικής παρουσίας. Είναι στάση
πολιτική: είναι η επιλογή να δεις, να αναγνωρίσεις και να παραδεχτείς ότι γύρω σου
(και δίπλα σου) υπάρχει πόνος, φτώχεια, αδικία και ίσως… μπορείς κι εσύ να κάνεις
κάτι γι’ αυτό. «Μωρέ εγώ θα αλλάξω τον κόσμο; Δεν προσπαθούν καν αυτοί που
πρέπει» ίσως σκεφτείς, και εδώ, συγνώμη που θα στο πω, φαίνεται πεντακάθαρα το
πόσο έχει ποτίσει μέσα μας το «δεν είναι δική μας ευθύνη». Και τελικά, ποιου είναι;


Το «δεν είναι δική μου ευθύνη» είναι ίσως η πιο επικίνδυνη φράση της εποχής
μας. Μας έχει καθησυχάσει, μας έχει προστατέψει από την ενοχή, μας έχει
απαλλάξει από την πράξη. Μόνο που έτσι, σιγά-σιγά, μαθαίνουμε να μην ανήκουμε
πουθενά, να αποσυνδεόμαστε, να χάνουμε την ταυτότητά μας. Όμως ευθύνη δεν
σημαίνει να σώσεις τον κόσμο. Σημαίνει να μην προσποιείσαι πως δεν βλέπεις. Να
μην επιλέγεις την αδράνεια επειδή είναι πιο εύκολη. Να καταλαβαίνεις ότι η

αλλαγή δεν ξεκινά από τους «μεγάλους» και «αρμόδιους», αλλά από μικρές,
καθημερινές πράξεις αντίστασης στην απάθεια. Από σένα. Αν κοιτάξεις λίγο πιο
προσεκτικά, θα δεις πως όλα είναι συνδεδεμένα: η σιωπή στον εργασιακό
μικρόκοσμό μας και η σιωπή στο παγκάκι. Η αποστασιοποίηση από τον συνεργάτη
και η αποξένωση από την κοινότητα. Και κάπως έτσι γεννιέται η κοινωνική μοναξιά.

Τι ρόλο παίζουμε άραγε εμείς σε αυτό το φαινόμενο;


Το να μπορούμε να σταθούμε, να κοιτάξουμε, να νοιαστούμε, είναι από τα λίγα
πράγματα που (τουλάχιστον ακόμα) δεν μπορεί να μας τα πάρει κανένα σύστημα,
καμιά κρίση, κανένα κυνικό αφήγημα. Κι αυτό ενδεχομένως είναι ό,τι πιο
ριζοσπαστικό μπορούμε να κάνουμε: να μην αφήνουμε τον άλλον να χαθεί στη
σιωπή. Να μη μένουμε αμέτοχοι. Να δίνουμε ορατότητα εκεί που όλοι κοιτούν
αλλού. Ας μη ξεχνάμε… πίσω από κάθε «όλα καλά» που λέγεται με μισό χαμόγελο,
υπάρχει ένας άνθρωπος. Και καμιά φορά, η παρουσία μας, μπορεί να γίνει το χέρι
που θα τον κρατήσει λίγο πιο κοντά στη ζωή.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Δείτε ακόμη